တီမောလက်စတေနိုင်ငံကို အာဆီယံအဖွဲ့ရဲ့ ၁၁ နိုင်ငံမြောက်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် မူအားဖြင့်သဘောတူလိုက်တယ်လို့ ဖနွမ်းပင်မြို့မှာ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကြောင့်စုဝေးနေတဲ့အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ နိုဝင်ဘာ ၁၁ ရက် သောကြာနေ့မှာထုတ်ပြန်တဲ့ထုတ်ပြန်ချက်မှာပါဝင်ပါတယ်။
ဆက်စပ်အစည်းအဝေးတွေအပါအဝင် အာဆီယံအစည်းအဝေးတွေမှာ တီမောနိုင်ငံကို လေ့လာစောင့်ကြည့်သူအဖြစ် တက်ရောက်ခွင့်ပြုတော့မှာပါ။
တီမောလက်စတေ အပြည့်အဝအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ဖို့ မျှတတဲ့မှတ်ကျောက်တွေကိုအခြေခံတဲ့လမ်းပြမြေပုံတခုရှိနေလိမ့်မယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာပါဝင်ပါတယ်။
စွမ်းရည်မြှင့်တင်ရေးအကူအညီတွေနဲ့ အာဆီယံမှာ အဖွဲ့ဝင်အပြည့်အဝဖြစ်ရေး လိုအပ်တဲ့အထောက်အပံ့တိုင်းကို ဖြည့်ဆည်းပေးပြီး တီမောလက်စတေကို အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေး သမိုင်းမှတ်တိုင်ကို အောင်မြင်မှုရဖို့ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးနဲ့ ပြင်ပနိုင်ငံတွေက ထောက်ပံ့လိမ့်မယ်လို့ အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေက ပြောပါတယ်။
အချိန်အတော်ကြာအောင် တီမောလက်စတေရဲ့အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခွင့်ကို အာဆီယံက ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လွန်းကပြောပါတယ်။
လူဦးရေ ၁.၃၇ သန်းရှိတဲ့တီမောနိုင်ငံဟာ ၂၀၀၂ ခုနှစ်မှာ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံဆီကနေ လွတ်လပ်ရေးရခဲ့ပြီး ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခွင့်အတွက် တရားဝင်လျှောက်ထားခဲ့ပါတယ်။
အခုနှစ်အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံက အာဆီယံကို နောက်ဆုံးအဖြစ် ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှာ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။
၁၉၆၇ ခုနှစ်မှာ စင်ကာပူ၊ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ထိုင်းနဲ့ ဖိလစ်ပိုင် ၅ နိုင်ငံတို့နဲ့စတင်တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ အာဆီယံအဖွဲ့ကို ၁၉၈၄ ခုနှစ်မှာ ဘရူနိုင်း၊ ၁၉၉၅ ခုနှစ်မှာ ဗီယက်နမ်နဲ့ ၁၉၉၇ ခုနှစ်မှာ မြန်မာနဲ့ လာအိုတို့က ထပ်မံပူးပေါင်းခဲ့ပါတယ်။