မဲခေါင်၊ မေ ၁
ရှမ်း-ကရင်နီနယ်စပ်နဲ့ ကရင်နီပြည်နယ်တွင်းမှာ နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရတဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေအတွက် ဆန်ကစလို့ အခြေခံစားသောက်ကုန်ရိက္ခာတွေဝယ်ယူနိုင်ဖို့ ပိုခက်ခဲလာပြီး ဈေးတက်တာတွေရှိလာတယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်ကူညီနေသူတွေက ပြောပါတယ်။
စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကတည်းက ကရင်နီပြည်နယ်ထဲက ပင်မလမ်းကြောင်းတွေအားလုံးကိုပိတ်ဆို့ထားကာ ဆန် နဲ့ အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေအပါအဝင် ဆေးဝါးတွေကို ကန့်သတ်ချက်ကျော်လွန်ပြီး အများအပြားသယ်ယူခွင့်မပြုတာ၊ သိမ်းဆည်းလိုက်တာတွေ ပြုလုပ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ယခုနှစ်မတ်လကုန်ပိုင်းကစပြီး ဒီနေ့အထိ စစ်ကောင်စီနဲ့ KNDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကြား တိုက်ပွဲတွေနှစ်လဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေတာကြောင့် ကရင်နီထဲကို ရိက္ခာတွေဝင်နိုင်ဖို့ လမ်းကြောင်းအားလုံးနီးပါးပိတ်နေတယ်လို့ စစ်ရှောင်ကူညီနေသူတွေကပြောပါတယ်။
“ဝယ်ခြမ်းတဲ့အပိုင်းမှာ အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်တဲ့ဟာတွေရှိတယ်။ လုံးဝ တားမြစ်ထားတဲ့ဟာတွေရှိတော့ အရင်တစ်လ နှစ်လနဲ့စာရင် ပိုပြီးတော့ အခက်အခဲဖြစ်လာတာမျိုးကြုံတွေ့ရတယ်။ သူတို့အဲ့လိုလုပ်တော့ ဆန်က ဆန်ဈေးနှုန်းတွေ အရင်တစ်လနဲ့စာရင် အခုတစ်လ တစ်သောင်းဝန်းကျင်လောက်ပိုပြီးတက်သွားတယ်” လို့ ကရင်နီစစ်ဘေးရှောင်ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးကွန်ရက်က မဲခေါင်သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။
ကရင်နီပြည်နယ်တွင်းမှာ ဆန်အပါအဝင် အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေနဲ့ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းတွေဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အစပိုင်းလောက်မှာကတည်းက ဈေးသိသိသာသာတက်လာပြီး စစ်ရှောင်တွေကို ထောက်ပံ့ပေးဖို့အတွက် ဆန်အိတ်ဈေးနှုန်းဟာ ကရင်နီမှာ ခုခံတော်လှန်စစ်စဖြစ်တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မေလလောက်က ၃၀,၀၀၀ ကျော် ဝန်းကျင်သာရှိခဲ့ပေမယ့် လက်ရှိအချိန်မှာတော့ ဆန်တစ်အိတ်ကို အနည်းဆုံး ၆,၅၀၀၀ ကျပ်ထိရှိလာတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ကရင်နီပြည်နယ်တွင်းက အခုလိုတိုက်ပွဲတွေနဲ့ လမ်းကြောင်းပိတ်ဆို့မှုတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်နေတာ အချိန်ထပ်ကြာလာရင် စစ်ရှောင်တွေအတွက် ဆန်အပါအဝင် ရိက္ခာတွေပြတ်လပ်သွားနိုင်ပြီး အခုချိန်မှာတောင် ဒီးမော့ဆိုအနောက်ခြမ်းက စစ်ရှောင်စခန်းတချို့ကို လက်ကျန်ရှိထားတဲ့ အရန်ဆန်တွေနဲ့ ဝေမျှပေးနေရတယ်လို့ စစ်ရှောင်ကူညီသူတွေက ပြောပြကြပါတယ်။
“စစ်ကောင်စီက အပွင့်လင်းဆုံးပြောရရင် ဆန်တွေ၊ ရိက္ခာတွေဝယ်လို့ရတဲ့နေရာတွေ ကျွန်တော်တို့ဆီကိုမရောက်အောင် အဲ့ဒီလမ်းကြောင်းမှာ ထိန်းချုပ်တာတွေရှိတယ်။ သူတို့ ပေးမဖြတ်တာတွေ။ ပေးမဝင်တာတွေလုပ်ထားတာ အများကြီးပဲရှိတယ်။ အဲ့လိုပုံစံတွေ အများကြီးကြုံရပါတယ်။ လမ်းတွေပိတ်တာတွေလည်းရှိတယ်။ အစစ်အဆေးတွေအရမ်းကြပ်လာတာလည်းရှိတယ်” လို့ Freelancevolunteermyanmar အဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောပြပါတယ်။
ရှမ်း-ကရင်နီ နယ်စပ်တလျှောက်မှာ လူဦးရေ သိန်းနဲ့ချီစစ်ဘေးရှောင်နေရာ ဆန်မလုံလောက်မှုကြောင့် အခုနှစ် ဧပြီလကတည်းက အမှန်တကယ်လိုအပ်နေတဲ့ အိမ်ထောင်စုတွေကိုသာစိစစ်ပြီး အလှည့်ကျ ဝေမျှပေးနေရတယ်လို့ ကရင်နီစစ်ဘေးရှောင်ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးကွန်ရက်က ဆိုပါတယ်။
ရှမ်း-ကရင်နီနယ်စပ်နဲ့ ကရင်နီပြည်နယ်တွင်းမှာရှိတဲ့ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေအနေနဲ့ တစ်နေရာပြီးတစ်နေရာ ထပ်ဆင့်ရွှေ့ပြောင်းစစ်ရှောင်နေကြရတာတွေလည်းရှိနေတဲ့အပြင် စစ်ကောင်စီက စစ်ရှောင်စခန်းဘက်တွေကို လက်နက်ကြီးနဲ့ပစ်ခတ်တာ လေကြောင်းနဲ့ဗုံးကြဲတာတွေကြောင့် တစ်နေရာတည်းမှာ စိုက်ပျိုးစားသောက်ဖို့ မဖြစ်နိုင်တော့ဘဲ အလှူရှင်တွေရဲ့ ထောက်ပံ့ကူညီမှုတွေကိုပဲ အဓိကထားပြီး မှီခိုအားထားနေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။
တစ်ဖက်မှာလည်း စစ်ရှောင်ကူညီသူတွေကို ထောက်ပံ့ပေးနေတဲ့ ပြည်တွင်း/ ပြည်ပ အလှူရှင်တွေအနေနဲ့ ကာလရှည်ကြာထောက်ပံ့လာရတာအပြင် မြန်မာပြည်တွင်းက ငွေကြေးတန်ဖိုးလျော့ကျမှုနဲ့ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုတွေကြောင့် အလှူခံရရှိငွေ တဖြည်းဖြည်းနည်းပါးလာတယ်လို့ စစ်ရှောင်ကူညီသူတွေက ရှင်းပြကြပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်မှာ ရှမ်း-ကရင်နီနယ်စပ်နဲ့ ကရင်နီပြည်နယ်တွင်းက နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ စစ်ရှောင်ဦးရေ နှစ်သိန်းကျော်အတွက် ဆန်၊ စားနပ်ရိက္ခာအပါအဝင် ဆေးဝါး၊ အမိုးအကာနဲ့ အခြားလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီတွေ လိုအပ်နေတာကြောင့် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ဝိုင်းဝန်းထောက်ပံ့ပေးကြရန် စစ်ရှောင်ကူညီပေးနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေက မေတ္တာရပ်ခံထားပါတယ်။
MK – 009
#ရှမ်း-ကရင်နီနယ်စပ်
# စားနပ်ရိက္ခာရဖို့ခက်ခဲ