မဲခေါင်၊ ဇွန် ၂၈
ကရင်နီပြည်မှာ မိုးရာသီကာလအတွင်း ငှက်ဖျားရောဂါဖြစ်ပွားသူ များနေပြီး ဆေးဝါးအခက်အခဲတွေ ကြုံနေရတယ်လို့ ဒေသတွင်းကူညီဆောင်ရွက်ပေးတဲ့ အဖွဲ့အစည်း တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
ဒီးမော့ဆို၊ ဖရူဆို၊ ဘောလခဲမြို့နယ်တွေမှာ အဓိကဖြစ်ပွားနေပြီး တစ်လကို ပျမ်းမျှ ၁၅ ယောက်ခန့် ကူးစက်နေကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။
“ငှက်ဖျားအတွက် ဆေးဝါးပေးတဲ့နေရာတွေ ရှိပေမယ့် ဖရူဆိုလို အလှမ်းဝေးတဲ့ဒေသတွေကျတော့ သွားယူဖို့က လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အခက်အခဲရှိတယ်။ ငှက်ဖျားဆေးကတော့ ငွေရေးကြေးရေးအရ မခက်ခဲပေမယ့် ရောဂါဖြစ်သူတွေက အချိန်မှီမရောက်နိုင်တာ၊ စီမံချက် သီးသန့်မရှိတဲ့ နေရာတွေမျိုးမှာ အခက်အခဲဖြစ်နေတာ တွေ့ရတယ်” လို့ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
ဒီးမော့ဆိုအရှေ့ဘက်ခြမ်းက ဒေသခံတွေဟာ ထိုင်းနယ်စပ်ဘက်က ပြန်လာပြီးနောက် ငှက်ဖျားမိလာကြပြီး လက်ရှိရောဂါဖြစ်ပွားနေတဲ့ဒေသတွေမှာ အစိုးရမဟုတ်တဲ့အဖွဲ့အစည်း (NGOs)၊ နိုင်ငံတကာ အစိုးရမဟုတ်တဲ့အဖွဲ့အစည်း (INGOs)၊ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်း (CSOs) စတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေက နယ်မြေဒေသအခက်အခဲကြောင့် နေရာအများစုကို မဝင်ရောက်နိုင်တော့ဘူးလို့ သိရပါတယ်။
စစ်ဘေးရှောင်တွေဘက်ကလည်း ငွေရေးကြေးရေးအခက်အခဲကြောင့် ခြင်ထောင်မဝယ်နိုင်တာ၊ ဆေးစိမ်ခြင်ထောင်ရရှိဖို့ မလွယ်ကူတာတွေ ကြုံနေရပြီး ရောဂါဖြစ်ပွားနေသူတွေကလည်း အလေးမထားဘဲ အမြန်ဆုံးကုသမှုမခံယူတာကြောင့် ကူးစက်နှုန်းမြင့်ကာ စိုးရိမ်ရတဲ့အခြေအနေထိ ဖြစ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“ခြင်ထောင်နဲ့အိပ်ပါ။ အဝေးကပြန်လာရင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုခံယူပါ။ အခုလိုငှက်ဖျားဖြစ်ပြီး Out break ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ နေရာတိုင်းမှာ ဆေးဝါးအလွယ်တကူရနိုင်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဆေးဝါးနဲ့ ဆေးခန်းအရေအတွက် လုံလောက်မှုမရှိသေးဘူး” လို့ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူတစ်ဦးက ဆက်ပြောပါတယ်။
လတ်တလောမှာ ငှက်ဖျားအတွက် ဆေးတင်မကဘဲ အခြားရောဂါတွေအတွက်လည်း ဆေးဝါးလိုအပ်နေပြီး ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးအတွက် NGOs, INGOs, CSOs တွေအနေနဲ့ စီမံကိန်းတွေချမှတ်ကာ အမြန်ဆုံးဝင်ရောက်ကူညီစေချင်တယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်တွေဆီက သိရပါတယ်။
MK-015