မဲခေါင်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇
ပထမကမ္ဘာစစ်လယ်ကာလ ၁၉၁၆ ခုနှစ်က ပို့လိုက်တဲ့ စာတစ်စောင်ဟာ ဒီနေ့ ရာစုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာပြီးမှ လိပ်မူတဲ့ နေရာကို ရောက်ရှိလာခဲ့ကြောင်း CNN သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။
ဒီစာကို လန်ဒန်မြို့၊ ဟမ်းလတ်လမ်းကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂နှစ်လောက်က ရောက်ရှိနေတာဖြစ်ပြီး လိပ်စာပါ နေရာထိုင်ခင်း အနေအထားကတော့ နှစ်ပေါင်းများစွာကြာလို့ ရှုပ်ထွေးပြောင်းလဲတဲ့အနေအထားကြောင့် သူတို့အဆောက်အအုံကို ရောက်ရှိလာတာဖြစ်တယ်လို့ စာလက်ခံရရှိထားသူ ဖင်လေဂလန်းက ဖွင့်ဟပါတယ်။
“ စာရေးသားပေးပို့တဲ့ နှစ်ကို ၁၆ လို့ ရေးထားတော့ ၂၀၁၆ ဖြစ်မယ် ထင်ခဲ့တာ။ ဒါပေမဲ့ ဘုရင်မကြီးတံဆိပ် ခေါင်းမဟုတ်ဘဲ ဘုရင်တစ်ပါး တံဆိပ်ခေါင်းဖြစ်နေတော့ ၂၀၁၆ မဟုတ်နိုင်ဘူးလို့ တွေးမိလာတယ်။ စာအိပ်က လည်း အရမ်းအိုဟောင်းနေပြီ။ ဒါကြောင့် ဒေသဆိုင်ရာသမိုင်းသုတေသီတွေဆီ ဒီရက်ထဲစာသွားပေးပြီး လေ့လာစေခဲ့တော့မှာ ၁၉၁၆ ခုနှစ်က ပို့တဲ့စာဖြစ်မှန်း သိရတယ်။ တစ်ပဲနိတန် ဂျော့ချ်ဘုရင် – ၅ တံဆိပ်ခေါင်းနဲ့ပါ။ အဲလိဇဘတ်ဘုရင်မကြီး -၂ မမွေးခင် ဆယ်စုနှစ်တစ်စုကျော်ကတည်းက ပို့လိုက်တဲ့စာဖြစ်နေခဲ့တယ်” လို့ ၂၇ နှစ်အရွယ် ဖင်လေဂလန်းက ပြောဆိုပါတယ်။
သမိုင်းပညာရှင်တွေနဲ့တိုင်ပင်ပြီးမှ စာအိတ်ဖောက်ကြည့်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။ စာပို့လုပ်ငန်း အက်ဥပဒေ ၂၀၀၀ အရ သူတစ်ပါးစာကို ဖောက်ဖတ်ခွင့်မရှိတာသိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်မိတာမျိုးဆိုရင်လည်း တောင်းပန်ရုံပဲ တတ်နိုင်တော့မယ်လို့ ဖင်လေဂလန်းက ဆိုပါတယ်။


ဒီစာကို ဒေသခံ သမိုင်းသုတေသီ Norwood Review မဂ္ဂဇင်း အယ်ဒီတာ စတီဖင်အောက်စ်ဖို့ဒ်က “ အရမ်း အံ့ဩရသလို အရမ်းလည်း ကျေနပ်ပီတိဖြစ်ရတယ်။ ချစ်လှစွာသော ကေတီဆိုပြီး လိပ်မှုပေးပို့ထားတယ်။ ဒေသခံ တံဆိပ်ခေါင်းလုပ်ငန်းသူဌေး အိုစဝဲလ်မာ့ရှ်က ဇနီးသည် ကေတီဆီ လိပ်မူထားတဲ့စာပါ။ လက်ဖက်ရည်ကုန်သည်ကြီး ဟင်နရီတုခဲရဲ့ သမီး ခရစ္စတာဘယ်မန်နယ်က ရေးပေးထားတာ။ သူတို့ လူကုံထံမိသားစုတွေ အပန်းဖြေထွက်နေကြ အင်္ဂလန်အနောက်ပိုင်း ဘတ်သ်ဒေသကို ရောက်တုန်းရေးပို့ခိုင်းလိုက်တာ” လို့ ဖွင့်ဟသွားတယ်။
စာကို လက်ခံရရှိခဲ့တဲ့ ဖင်လေဂလန်းက ဘယ်လိုဖြစ်ပြီး ၁၉၁၆ ခုနှစ်က စာ ရောက်လာသလဲစုံစမ်းပေမယ့် သဲလွန်စကို မရနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ စာက လန်ဒန်အရှေ့တောင်ပိုင်းက ဆီဒန်ဟန် စာတိုက်လိပ်စာအမှတ်နဲ့ ဖြစ်တာပဲ သိရပြီး ဟိုးတုန်းကတည်းက ပို့ထားတဲ့စာဟာ စာတိုက်ထဲ တစ်ချောင်ချောင်ကပ်ပြီး ပျောက်နေခဲ့ရာက အခုမှ တွေ့ပြီး လိပ်စာအတိုင်း ပို့ပေးတာမျိုးလို့သာ ယူဆနိုင်ကြောင်း ပြောသွားခဲ့ပါတယ်။
MKF – 001
Ref: trib